بررسی تغییر کاربری بر پویایی کربن و نیتروژن و برخی ویژگیهای حاصلخیزی خاک در منطقه جنگلی پردانان پیرانشهر

استفاده از سیستم­های مختلف خاک‌ورزی پس از تغییر غیراصولی کاربری اراضی سبب تسریع تجزیه ماده ­آلی خاک می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به مرتع و زمین­های کشاورزی بر کربن­ آلی، نیتروژن کل و شکل­های معدنی نیتروژن (نیترات و آمونیوم) انجام شد. بدین منظور از کاربری ­های جنگلی و تغییریافته به مرتع، باغ و زراعت منطقه پردانان پیرانشهر، 40 نمونه خاک از لایه سطحی صفر تا 15 سانتی­متری تهیه شد، سپس مقادیر کربن ­آلی، نیترات، آمونیم، نیتروژن کل و برخی ویژگی‌های خاک در نمونه ­ها اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که در اثر تغییر کاربری از جنگل به زراعت، میزان کربن آلی، نیتروژن کل و نسبت نیتروژن کل به نیتروژن معدنی به ­طور معنی­ داری به‌ترتیب به میزان 44، 46 و 49 درصد کاهش داشت. شکل­های معدنی نیتروژن در اراضی تغییر کاربری یافته به زراعت و باغ به ­طور متوسط 80 درصد افزایش نشان داد. مقدار هدایت الکتریکی خاک‌های جنگلی نیز در اثر تغییر کاربری به باغ و زراعت، به­ طور معنی ­داری کاهش یافت. همچنین اسیدیته و درصد آهک در کاربری باغ به‌طور معنی­ داری بیشتر از بقیه کاربری ­ها بود. بیشترین مقدار کلسیم و سدیم تبادلی در کاربری زراعی به‌دست آمد. درنتیجه می‌توان بیان کرد که تغییر کاربری جنگل به اراضی زراعی به‌دلیل کاهش ورودی کربن آلی و انجام عملیات خاک‌ورزی مختلف می ­تواند در درازمدت باعث کاهش کیفیت و ماده آلی خاک شود.